Ինչպես նշվում է, «Համաս»-ի բարձրաստիճան անդամը զոհվել է Գազայում օպերատիվ շտաբին ՑԱԽԱԼ-ի կործանիչների հարվածի հետևանքով, որտեղից խմբավորումը կառավարում էր իր օդային հարվածները։
Հարվածի հետևանքով տասնյակ մարդիկ զոհվել են, ավելի քան 200-ը՝ ստացել տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ։
Հայաստանը ԱՊՀ-ից ոչ մի տեղ չի հեռանում, իսկ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Բիշքեկի գագաթնաժողովից բացակայում է միանգամայն հասկանալի պատճառներով։ Նման հայտարարությամբ լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ նախօրեին հանդես է եկել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը Կոնգրեսի մի խումբ օրենսդիրների զգուշացրել է տեսանելի ապագայում Հայաստան Ադրբեջանի հնարավոր ներխուժման մասին: Այդ մասին հայտնում է Politico պարբերականը՝ հղում անելով իր աղբյուրներին։
Մոսկվան շարունակում է երկխոսությունը Երևանի հետ, չնայած Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չի մասնակցել Բիշքեկում ընթացող ԱՊՀ գագաթնաժողովին: Այդ մասին նախօրեին լրագրողներին հայտնել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։
Հարավային Կովկասի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը հայտնել է, որ Բաքվում և Երևանում բանակցություններ է վարել , որոնց ընթացքում քննարկվել են Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման շրջանակներում հետագա քայլերը:
Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբասը նախազգուշացրել է Գազայի հատվածում հումանիտար աղետի մասին, ինչը կապված է սոցիալական ծառայությունների աշխատանքի դադարեցման հետ։
Մոսկվան մնում է շատ կարևոր միջնորդ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև իրավիճակի կարգավորման համար ու տրամաբանական կլիներ, եթե այդ երկրների միջև բանակցություններն անցկացվեին ռուսական հարթակում: Այդ մասին լրագրողներին հայտնել է Դմիտրի Պեսկովը։
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ակնկալում է այցելել Իսրայել՝ Մերձավոր Արևելքում իրավիճակի կտրուկ սրման ֆոնին։ Այդ մասին հայտնել է Axios պորտալը՝ հղում անելով ուկրաինացի և իսրայելցի պաշտոնյաներին։
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հույս ունի, որ Գյումրին, ինչպես և նախատեսվում էր, 2024 թվականին կդառնա ԱՊՀ մարզական մայրաքաղաք:
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ԱՊՀ անդամ երկրների ղեկավարների խորհրդի նիստի ընթացքում պատմել է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ նախօրեին կայացած հանդիպման ընթացքում քննարկվել է երկու երկրների միջև տրանսպորտային ոլորտի զարգացման հարցը:
APA գործակալության փոխանցմամբ՝ ադրբեջանական կողմը նրան մեղադրում է Խոջալուի շրջանի Լեսնոյ կամ Մեշալի գյուղում, իբր, «ցեղասպանության իրականացման մեջ»։
Ռուսաստանը պատրաստ է աջակցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը ու Մոսկվայում ընդունել այդ բանակցությունները։ Այդ մասին Բիշքեկում ԱՊՀ երկրների ղեկավարների խորհրդի հանդիպման ժամանակ հայտարարել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։
Հայաստանը ոչ միշտ է իրեն գործընկերոջ պես պահում ԱՊՀ անդամ երկրների նկատմամբ։ Նման հայտարարությամբ ԱՊՀ անդամ երկրների ղեկավարների խորհրդի նեղ կազմով հանդիպման ժամանակ հայտարարել է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն։
Մոսկվան Բաքվի հետ կքննարկի Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների հետագա ճակատագիրը, բայց կշարունակի նաև շփումները Երևանի հետ։ Այդ մասին ТАСС գործակալության փոխանցմամբ լրագրողներին հայտարարել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։
Ռուսաստանի միջնորդությունից Երևանի հրաժարվելու դեպքում այլընտրանք կարող են դառնալ Ադրբեջանի և Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարների միջև ուղիղ բանակցությունները։ Այդ մասին APA գործակալության փոխանցմամբ հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը:
Իսրայելի պաշտպանության բանակը հայտարարել է, որ գրանցել է Սիրիայի տարածքից Իսրայելի ուղղությամբ հրթիռների արձակումներ։ Այդ մասին հայտնում է Haaretz-ը՝ հղում անելով Իսրայելի պաշտպանության բանակի մամուլի ծառայությանը։
Իսրայելի հարավում գտնվող Կֆար-Ազա կիբուցում հայտնաբերվել են խաղաղ բնակիչների մարմիններ, այդ թվում կանանց և երեխաների, որոնք, ըստ նախնական տվյալների, սպանվել են «Համաս» արմատական խմբավորման ներկայացուցիչների կողմից։
Եվրոպական միության արտաքին քաղաքական ծառայության ղեկավար Ժոզեպ Բորելը հայտարարել է, որ ԵՄ-ն դեմ է Իսրայելի կողմից Գազայի հատվածի տոտալ շրջափակմանը:
Իսրայելի վրա «Համաս» արմատական շարժման հարձակման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 1200-ի։ Այդ մասին հայտնել է Kan հեռուստաընկերությունը, որը մտնում է Իսրայելի հանրային հեռարձակողի կազմում։
Գազայի հատվածում ավելի քան 263 հազար մարդ ստիպված է եղել լքել իր տունը։ Այդ մասին հայտնում է ՄԱԿ-ի հումանիտար հարցերի համակարգման գրասենյակը։
Իսրայելի պաշտպանության նախարար Յոավ Գալանտը Գազայի հատվածի հետ սահմանին զինվորականների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ իսրայելական բանակը «իրավիճակը վերցրել է իր վերահսկողության տակ» և «անցնում է լայնամասշտաբ հարձակման»:
Ռուսաստանը հույս ունի, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կավարտվի գերիների փոխանակման գործընթացը, քանի որ դրա համար հասունացել են բոլոր պայմանները։ Այդ մասին կայացած ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։
ԱՄՆ-ում Իսրայելի դեսպանության տվյալներով՝ «Համաս» արմատական խմբավորման հարձակման հետևանքով զոհվել է ավելի քան 1000 իսրայելցի։ Այդ մասին հայտնում է Haaretz-ը՝ հղում անելով Reuters գործակալությանը։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը կարծում է, որ այժմ «պատմական պայմաններ» են առաջացել Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար:
Իսրայելցի զինվորականները վերականգնել են Գազայի հատվածի հետ սահմանի նկատմամբ վերահսկողությունն այն բանից հետո, երբ «Համաս»-ի գրոհայինները ներթափանցել էին Իսրայելի տարածք: Այդ մասին հայտարարել է Իսրայելի պաշտպանության բանակի ներկայացուցիչը։
Իսրայելն ամբողջությամբ փակել է բոլոր խողովակաշարերը, որոնցով Գազայի հատված ջուր էր հոսում։ Այդ մասին հայտարարել է Իսրայելի էներգետիկայի և ջրային տնտեսության նախարար Իսրայել Կացը:
Ռուսաստանի իշխանություններն ուղղակիորեն շահագրգռված են Մերձավոր Արևելքում հակամարտության հրահրման հարցում։ Այդ մասին հայտարարել է Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին՝ պատերազմի 593-րդ օրվա երեկոյան իր տեսաուղերձում։
Zaka որոնողափրկարարական խմբի կամավորները Բեէրի կիբուցում, որը գտնվում է Գազայի հատվածի հետ սահմանի մոտ, հայտնաբերել են առնվազն 100 իսրայելցու մարմին։ Այդ մասին հայտնում է The Times of Israel-ը։
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ պաղեստինյան «Համաս» շարժման գրոհայինների կողմից Իսրայելի վրա հարձակման հետևանքով ԱՄՆ առնվազն 11 քաղաքացի է զոհվել: Զոհված ամերիկացիներից շատերը մշտական բնակություն էին հաստատել Իսրայելում։
«Համաս»-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաներից մեկը հայտարարել է, որ խմբավորումը պատրաստ է Իսրայելի հետ քննարկել հնարավոր զինադադարի հարցը համար, քանի որ «հասել է իր նպատակներին»: Այդ մասին հայտնում է Reuters գործակալությունը՝ հղում անելով Al Jazeera-ին։
Human Rights Watch իրավապաշտպան կազմակերպությունը քննադատել է Գազայի հատվածի «ամբողջական շրջափակման» մասին՝ Իսրայելի պաշտպանության նախարարի հրամանը՝ այն բնորոշելով որպես «կոլեկտիվ պատժի» և «պատերազմական հանցագործության» ձև:
Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հետ հոկտեմբերի 8-ին կայացած հեռախոսազրույցի ժամանակ հայտնել է, որ Իսրայելը ստիպված կլինի ցամաքային գործողություն սկսել Գազայի հատվածում՝ ի պատասխան «Համաս»-ի հարձակման։
Լիբանանը չի ցանկանում ներքաշվել Իսրայելի և «Համաս» արմատական շարժման միջև շարունակվող հակամարտության մեջ: Այդ մասին BBC-ի փոխանցմամբ երկուշաբթի օրը՝ հոկտեմբերի 9-ին հայտարարել է Լիբանանի վարչապետ Նաջիբ Միքաթին։
Մոսկվան դիտարկում է հոկտեմբերի 12-ին Բիշքեկում ԱՊՀ գագաթնաժողովի շրջանակներում Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման հնարավորությունը: Այդ մասին РБК-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է Ռուսաստանի ԱԳ նախարարի տեղակալ Գալուզինը։
ՄԱԿ-ի առաքելությունը, որը զբաղվում է հումանիտար իրավիճակի ուսումնասիրմամբ և բնակչության կարիքներով, ժամանել է Լեռնային Ղարաբաղ։ Այդ մասին հայտնել է ադրբեջանական APA գործակալությունը։
Իրանի անվտանգության ծառայությունների ներկայացուցիչները պաղեստինյան «Համաս» շարժման գրոհայիններին օգնել են ծրագրել Իսրայելի վրա խմբավորման հարձակումը։ Նման պնդում է անում ամերիկյան The Wall Street Journal-ը՝ հղում անելով սեփական աղբյուրներին։
«Համաս» արմատական խմբավորման գրոհայինները, Իսրայելի վրա հարձակման ժամանակ, գերեվարել են ավելի քան 100 մարդու, այդ թվում բարձրաստիճան զինվորականների։ Այդ մասին հայտարարել է «Համաս»-ի ներկայացուցիչ Մուսա Աբու Մարզուքը։
Պենտագոնը Միջերկրական ծովի արևելյան հատված է ուղարկում ռազմածովային ուժերի հարվածային խումբ՝ ի պատասխան Իսրայելի վրա «Համաս» խմբավորման գրոհայինների հարձակման։ Այդ մասին հայտարարել է ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը։
ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը Իսրայելի վրա «Համաս» արմատական խմբավորման հարձակման հարցով արտահերթ հանդիպում է անցկացրել։ Այդ մասին հայտնում է CNN-ը։
Առնվազն 260 մարդ է զոհվել Իսրայելի հարավում գտնվող Ռեիմ կիբուցում, Գազայի հատվածի սահմանին, «Համաս» խմբավորման գրոհայինների հարձակման ժամանակ։ Այդ մասին հայտնում է The Jerusalem Post-ը։
Իսրայելի ռազմաքաղաքական կաբինետը կողմ է քվեարկել «Կառավարության մասին» օրենքի 40-րդ կետի գործի դրման օգտին, որը կարգավորում է պատերազմական վիճակի հայտարարման կարգը։ Այդ մասին հայտնում է Իսրայելի պետական Kan ռադիոկայանը։
«Համաս» խմբավորման մարտական թևը պնդում է, որ Իսրայելի հարավում գտնվող Սդերոտ քաղաքի ուղղությամբ, որը Գազայի հատվածից գտնվում է մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա, արձակել է շուրջ 100 հրթիռ։
Հոկտեմբերի 8-ին, Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի հրավերով, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը աշխատանքային այցով ժամանել է Վրաստան։ Այդ մասին հայտնում է ադրբեջանական APA գործակալությունը։
ԱՄՆ-ում Իսրայելի դեսպանությունը հայտնել է, որ «Համաս» արմատական շարժման գրոհայինները առևանգել են ավելի քան 100 մարդու, ներառյալ խաղաղ բնակիչների և իսրայելցի զինվորականների։
Գազայի հատվածում մոտ 20 000 մարդ ստիպված լքել է իր տները և թաքնվում է ապաստարաններում։ Այդ մասին նշվում է ՄԱԿ-ի հումանիտար խնդիրների համակարգման վարչության հաշվետվության մեջ։
Իսրայելի պաշտպանության բանակը հոկտեմբերի 8-ի գիշերը Գազայի հատվածում հարվածել է «Համաս» արմատական շարժման ավելի քան 400 օբյեկտի։ Այդ մասին հայտնում է Haaretz-ը՝ հղում անելով Պաշտպանության բանակին։
Աֆղանստանի արևմուտքում գտնվող Հերաթ պրովինցիայում, Իրանի հետ սահմանից ոչ շատ հեռու, 6,3 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել։ Հոկտեմբերի 8-ի առավոտյան դրությամբ՝ զոհերի թիվը գերազանցել է 2000-ը։
Գազայի հատվածում, Իսրայելի պաշտպանության բանակի հարվածների հետևանքով, զոհված երեխաների թիվը հասել է առնվազն 20-ի։ Այդ մասին հայտնում է Al Jazeera հեռուստաընկերությունը՝ հղում անելով Պաղեստինի ինքնավարության առողջապահության նախարարությանը։
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
