Ոչ նյութական մշակութային 17 արժեք կգրանցվի
Կառավարությունը որոշել է լրացնել ՀՀ ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների ցանկը՝ 51-ից դարձնելով 68։
2010-ին ՀՀ կառավարությունը, հաշվի առնելով, որ առանձին արժեքներ գնալով մոռացվում են, որոշել էր ոչ նյութական մշակութային արժեքների նույնականացման, փաստաթղթավորման և պահպանության կարգ սահմանել։
Առաջին ցանկում 24 արժեք էր ներառված։ Այն գլխավորում է ազգային էպոսը՝ «Սասնա ծռեր»-ը։ Ցանկում ընդգրկված են նաև յարխուշտան, քոչարին, խավիծը, լավաշը, «Կռունկ» երգը, Վարդավառը և մի շարք ծիսական, պարային, երաժշտական ու այլ արժեքներ։
Տարբեր տարիների ցանկն ընդլայնվել է, 2016-ին ավելացրել են հայկական տառարվեստը, գորգարվեստը, մրգօղիների պատրաստումը և այլն։
2019-ին Սուրբ Թադեոս առաքյալի վանքի ուխտագնացությունն է ավելացվել։ Ավելի ուշ ցանկը համալրել են դուդուկը, քանոնը, թառը։ Վերջին ընդլայնմամբ ավելացել է ճախաթթուն, Գավառի գաթայի պատրաստման ավանդույթը և այլ արժենքեր։
Կառավարության որոշումներում մանրամասն ներկայացվում են այդ արժեքների տարածվածությունը, պատմությունը, ավանդազրույցներն ու այլ մանրամասներ։
Հիմա էլ նախատեսում են ցանկում ավելացնել հայկական մանրանկարչությունը, Արարատի և Կարնո բարբառները, քաղցր շարոցի պատրաստման ավանդույթը (ավելի հայտնի որպես ընկույզի սուջուխ), տոլմայի պատրաստման և կիրառման մշակույթը և այլն։
Ըստ կառավարության՝ սա կնպաստի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում գրանցվելու հայտեր ներկայացնելուն։ Այն արժեքը, որը ՀՀ-ն կներկայացնի տվյալ միջազգային կառույցին, կարևոր է, որ ընդգրկված լինի մեր երկրի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների ցանկում։
Մինչ օրս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում գրանցվել է «Դուդուկն ու իր երաժշտությունը»՝ 2008 թ.-ին, «Հայկական խաչքարի արվեստ. խաչքարի խորհուրդն ու խաչքարագործությունը»` 2010 թ.-ին, ««Սասնա ծռեր» կամ «Սասունցի Դավիթ» էպոսի կատարողական դրսևորումները»՝ 2012 թ.-ին, «Լավաշ. ավանդական հացի պատրաստումը, նշանակությունը և մշակութային դրսևորումները Հայաստանում»` 2014 թ.-ին, «Քոչարի. ավանդական խմբապար»-ը` 2017 թ.-ին, «Հայ տառարվեստը և նրա մշակութային արտահայտությունները»` 2019 թ.-ին եւ «Դարբնության ավանդույթը Գյումրիում»՝ 2023 թ.-ին։
Լուսանկարը՝ journalist.am-ի
Մեկնաբանել