
Հանրահավաքները վերածվում են «թամաշայի», իսկ նախագահական քարոզարշավը կլինի «տաղտկալի»
Քարոզչության ինտենսիվության, ծավալի և մասնակիցների թվի առումով քաղաքական ուժերին կարելի է բաժանել 3 հիմնական խմբի՝ մեծ, միջին և փոքր: Առաջի խմբի մեջ են մտնում են ՀՀԿ-ն, ԲՀԿ-ն և ՀԱԿ-ը, երկրորդի մեջ՝ ՕԵԿ-ը, ՀՅԴ-ն և «Ժառանգությունը», երրորդի մեջ՝ «Միավորված հայերը», Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցությունը և Հայաստանի կոմունիստական կուսակցությունը:
Այսօր այս տարբերակումն արեց Երևանի պետական համալսարանի քաղաքագիտության ֆակուլտետի քաղաքական ինստիտուտների և գործընթացների ամբիոնի վարիչ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր պրոֆեսոր Գարիկ Քեռյանը:
Նրա կարծիքով՝ քարոզարշավի ընթացքում արմատական ընդդիմության դիրքերից հանդես եկավ միայն ՀԱԿ-ը, մյուս ուժերի, ինչպես օրինակ՝ ԲՀԿ-ի, ՀՅԴ-ի քննադատությունները շատ ավելի մեղմ էին: Անորոշ քարոզարշավ է ծավալել ՕԵԿ-ը, քանի որ չի երևում, թե որտեղից է սկսվում նրա քննադատությունն, ու որտեղ է ավարտվում հավատարմությունն իշխանությունների նկատմամբ:
Իշխող ՀՀԿ-ն այս քարոզարշավում ունի մի շարք առավելություններ, որոնցից հիմնականը վարչական ռեսուրսն է, բայց և կան որոշ հանգամանքներ, որոնք ի նպաստ այդ կուսակցության չեն: Գ. Քեռյանի խոսքերով՝ ՀՀԿ-ն իր վրա է կրում սոցիալ-տնտեսական խնդիրների բեռը, որից հմտորեն խուսափեցին նրա կոալիցիոն գործընկերները:
Քարոզարշավի ընթացքում բոլոր քաղաքական ուժերը կիրառեցին նույն տեխնոլոգիաները՝ հանրահավաքներ և ելույթներ հեռուստատեսությամբ: Գ. Քեռյանի խոսքերով՝ քարոզարշավը կազմակերպվում էր երկու հիմնական՝ մեկ մարդու և կոլեկտիվ տեխնոլոգիաների միջոցով:
Իրենց առաջնորդի իմիջի վրա հիմնված էին գործում ՀՀԿ-ն, ԲՀԿ-ն, ՕԵԿ-ը, «Ժառանգությունը»: Այս շարքին կարելի է դասել նաև ՄՀԿ-ն, ՀԴԿ-ն և ՀԿԿ-ն: Իսկ ՀՅԴ-ն, մասամբ նաև ՀԱԿ-ն օգտագործում էին կոլեկտիվ քարոզարշավի տեխնոլոգիան:
Սակայն Գ. Քեռյանը նշեց, որ այժմ ոչ թե նախագահական, այլ խորհրդարանական ընտրություններ են: Այդ պատճառով լավ կլիներ, որ հիմնականում ելույթ չունենային կուսակցապետները, այլապես նախագահական քարոզարշավը կլինի «տաղտկալի», քանի որ դրա ընթացքում կրկին երևալու են նույն դեմքերը:
Գ. Քեռյանի բնորոշմամբ՝ ամբողջ քարոզարշավն ուներ բարոյախրատական միտումներ՝ հավատա, վստահիր և այլն: Մինչդեռ քաղաքական գովազդը պետք է հիմնված լիներ ծրագրային լուծումների, ոչ թե բարոյախրատական դասերի վրա:
Գ. Քեռյանը բացասական գնահատեց այն հանգամանքը, որ ոչ մի քաղաքական ուժ այս ընթացքում խորությամբ չանդրադարձավ ՀՀ-ի արտաքին քաղաքականությանը, ամեն ինչ արվեց հպանցիկ:
Բացասական է նաև այն, որ մարզերում քաղաքական ուժերի հանրահավաքները վերածվում էին «թամաշայի», նույն մարդիկ գալիս էին բոլոր հանդիպումներին և բոլորին ծափահարում, այնինչ լավ կլիներ, եթե յուրաքանչյուր քաղաքական ուժ աշխատանք կատարեր իր ընտրազանգվածի հետ:
Գ. Քեռյանի խոսքերով՝ քաղաքական ուժերի մեջ արմատացել է «ռեկլամային հոգեբանությունը», որ գուցե նույն միտքն անընդհատ կրկնելու դեպքում այն արդյունք ունենա:
Բանախոս կարծիքով՝ այս քարոզարշավի միջոցով իր նախնական վարկանիշը բարձրացնել հաջողվեց ԲՀԿ-ին, որոշ չափով նաև «Ժառանգությանը»:
Մեկնաբանել