
Բուսաբույժ. «Մեր բուսական հնարավորությունների 5 տոկոսն էլ չի օգտագործվում մարդկանց առողջության համար»
Բուսաբույժ, դեղագետ Անտոն Գալստյանն արդեն 10 տարի է՝ զբաղվում է բույսերով թեյերի արտադրությամբ: Իր ընտանիքի հետ է հիմնականում հավաքում բույսերն ալպիական դաշտերից, բայց նաև ընդունում է գյուղացիներից: Գեղարքունիքի մարզի Ծովազարդ գյուղում ընտանիքը բույսերի պլանտանցիա ունի, մի փոքր հողամաս էլ՝ Երևանում:
Յուրաքանչյուր բույսի «բնավորություն» անգիր գիտի, այն, թե որ ժամին կարելի է հավաքել տվյալ բույսը, ինչպես:
Անտոն Գալստյանը 1989 թ. ապրիլի 4-ին հիմնել է ժողովրդական բժշկության կամ բուսաբուժության կենտրոն՝ «Անթառամ»: Այն, դեղագետի խոսքով, առաջին և միակ պետականորեն գրանցված նմանատիպ կենտրոնն է եղել Խորհրդային Հայաստանում: Ասում է, որ դրանից երկու ամիս անց առողջապահության նախարարությունում փակվել է այն բաժինը, որը տրամադրում էր բուսաբուժությամբ զբաղվելու արտոնագիր: 1996-ին Գալստյանների «Անթառամ» արտադրական կոոպերատիվը գրանցվել է անկախացած Հայաստանի պետռեգիստրում:
Մասնագետը պատմում է, որ բուսաբուժությամբ սկսել է հետաքրքրվել, երբ սովորում էր բժշական համալսարանի դեղագիտական բաժնի երկրորդ կուրսում: Հիշում է, որ ընկերներից մեկի հետ գնացել էր այդ ժամանակ հայտնի բուսաբույժ Արտաշես Զախարիչի մոտ: Ընկերն ասել էր, թե նա 7 երեխա ունի, բայց ոչ մեկը չի ցանկանում շարունակել հոր գործը: Անտոնն սկսել էր ուսումնասիրել բույսերը: «Այդ մարդն իր փորձը փոխանցեց ինձ: Ես էլ հիմա երեխաներիս եմ փոխանցում»,- ասում է նա: 4 երեխա ունի, երկուսը՝ դեղագետ են, երկուսն էլ ընդհանուր բժշկության բաժինն են ավարտել (Երեւանի պետական բժշկական համալսարանում են սովորել ու դեռևս սովորում):
«Մասնագիտությունս պատահական չէ, ոչ թե հայրիկի ազդեցությունն էր, այլ իմ մասնակցությունն է եղել: 3 տարեկանից գնացել եմ բույսեր հավաքելու»,- ասում է դեղագիտականի 5-րդ կուրսի ուսանող Արեգ Գալստյանը:
Նրա խոսքով՝ իրեն առաջին հերթին հետաքրքրել է բնությունը, հետո երբ սկսել է մասնակցել բույսերի հավաքմանը, դեղագիտությունն է գրավել: «Հասկացա, որ այդ ոլորտում շատ բան կա անելու»,- նկատում է նա: Հիմա, ավելացնում է, սարին նայելով էլ կարող է ասել, թե այնտեղ ինչ բույսեր կարող են աճել, եղանակից կարող է իմանալ, թե որ բույսն ինչպես կաճի, ու բույսը երբ պետք է հավաքել:
«Անթառամը» 30-ից ավելի թեյ է արտադրում: Յուրաքանչյուրի բաղադրությունը կազմելու համար 6 ամիս աշխատանք է պահանջվում Անտոն Գալստյանից: Թեյերից ամեն մեկն ունի իր անվանումն ու նշանակությունը՝ «Առողջ հայր», «Առողջ մայր», «Առողջ սիրտ», «Առողջ մանուկ», «Հաճելի առավոտ» և այլն: Թեյերի որոշակի տեսականի վաճառվում է դեղատներում և «Երևան Սիթի» խանութներում:
«Թեյերը տարբեր բույսերի փնջերով են պատրաստված: Գաղտնիք չէ, որ հիմնական բույսերը, որոնք բուժական նշանակություն ունեն, դառը համ ունեն: Դրա համար փորձում ենք ստանալ առավելագույն հաճելին և օգտակարը»,- նշում է Արեգը:
««Նիհարիկ» թեյն, օրինակ, լավ մաքրում է օրգանիզմը: Եթե շատ կերար, առնվազն կփքվես, իսկ թեյը կմաքրի գազերը, բայց ավելորդ ճարպերդ չի հեռացնի, դրա համար դու քո ուտելու խնդիրը պիտի լուծես»,- ավելացնում է ավագ դեղագետը՝ ավելացնելով, որ նախքան դեղաբույսեր նշանակելը, սննդաբուժություն է անում:
Բուսական ծագման թեյերը, Անտոն Գալստյանի ասելով, նպաստում են առողջության ամրապնդմանը: Ինքն էլ 5 տարի է՝ «Առողջ սիրտ» թեյն է խմում ու սննդակարգից գրեթե հանել է սուրճը:
«Իմ հավաքած բույսերն ափսոսել եմ արտահանել, վաճառել: Տենդենց կա՝ լավը արտահանում են, իսկ եղած ոչ լավորակ ապրանքը թողնում են: Էս ժողովուրդը, էս հանրապետությունը ոնց որ իմ երեխեն լինի, ուզում եմ, որ լավը օգտագործի, բա էսքան լավ պատմություն ունեցող երկիր ենք: Հայաստանում մեր բուսական հնարավորությունների 5 տոկոսն էլ չի օգտագործվում մարդկանց առողջության համար, հիմա ես ո՞ւմ ասեմ, որ եկեք ուշադրություն դարձրեք»,- ասում է նա՝ ավելացնելով, որ այդ հարցում անհրաժեշտ է բժիշկների և բուսաբույժների համագործակցությունը:
Մեկնաբանություններ (5)
Մեկնաբանել