Արմավիրի մարզի Ամբերդ գյուղում բոլորը սգում են այսօր առավոտյան Ասկերանի մարտական հենակետերից մեկում սպանված 19-ամյա Հայկ Մկրտչյանի մահը՝ բացի նրա ընտանիքի անդամներից: Նրանք մինչ այժմ չգիտեն, որ իրենց որդին զոհվել է:

Ամբերդի գյուղապետ Մանվել Բաբայանը առավոտյան զինկոմիսարիատից ստացած զանգով տեղեկացել է դեպքի մասին, սակայն հարազատներին չի կարողացել ասել, որ նրանց որդին մահացել է: Ստիպված ասել է, թե Հայկը ծանր հրազենային վնասվածք է ստացել, և վիճակը լուրջ է: Կատարվածի մասին գիտի միայն Հայկի եղբայրը՝ Ռուբենը:

Հայկի հայրը՝ Վասիլը, և հորեղբայրները Հայաստանում չեն: Արդեն մեկ տարի է, արտագնա աշխատանքի են մեկնել Ռուսաստան: Նրանք էլ գիտեն, թե Հայկը ծանր վիրավոր է, և այսօր երեկոյան վերադառնալու են Հայաստան: Գյուղացիներն ու բարեկամները պատրաստվում են օդանավակայանում հայտնել կատարվածի մասին:

Մեզ հետ զրույցում գյուղապետարանի աշխատակիցները և զոհվածի հարևաններն ասում էին, թե իրենց լեզուն չի պտտվում, որ մորն ու քույրերին հայտնեն այդ մասին: Իսկ Էջմիածնի զինկոմիսարիատից այդպես էլ որևէ մեկը չի բարեհաճել գալ և անձամբ հայտնել կատարվածի մասին:

«Լայաղ չեն անում գան հարազատների հետ խոսեն: Գոնե գան ասեն՝ ներողություն, ձեր առողջ, խելոք երեխուն բանակ ենք տարել ու հիմա դիակն ենք բերում: Ի՞նչ էր եղել իրան, խելոք տղա էր»,- զայրացած ասում էր ամբերդցիներից մեկը, ով կոչ էր անում համագյուղացիներին հավաքվել և գնալ Կառավարության շենքի դիմաց բողոքի ակցիայի:

Համագյուղացիներն այս պահին չեն գնում զոհված զինծառայողի տուն, քանի որ մայրը՝ Երանուհին, դեռ հույս ունի, որ որդին կբուժվի և ոտքի կկանգնի: Նա անընդհատ գոռում էր, թե իրենց տուն «զուլում է եկել»:

«Հիմա տղես զինվորի շորերով, արյան մեջ, ո՞ր հիվանդանոցում է պառկած»,- բղավում էր Հայկի մայրը:

Ռուբենի հետ զրուցեցի հարևանի տանը, որպեսզի մայրը որևէ բան չկասկածի: Նա չէր համարձակվում արտահայտել սրտի ցավը՝ խնայելով քույրերին ու մորը, ձեռքերով հարվածում էր դարպասին:

Ռուբենը պատմեց, որ իրեն գյուղապետն է ասել կատարվածի մասին, ու մինչ այս պահը ոչ Էջմիածնի զինկոմիսարիատից, ոչ էլ պաշտպանության նախարարությունից իրենց տուն մարդ չի եկել:

Էջմիածնի զինկոմիսար, գնդապետ Հակոբ Ազատյանը «Հետքի» հետ զրույցում կոպիտ տոնով ասաց, թե հեռախոսով «ոչ մի ինֆորմացիա» չի տալիս: Մեր այն հարցին, թե մինչ այս պահը ինչու ընտանիքի անդամները չգիտեն, որ իրենց երեխան մահացել է, իսկ իրենք էլ անձամբ չեն գնացել զոհված զինծառայողի տուն՝ հայտնելու այդ լուրը, պատասխանեց. «Ոչ, հարազատները գիտեն, անձամբ ես եմ ասել հարազատներին: Հարազատները գիտեն, որ իրենց երեխան մահացել ա: Թե կոնկրետ ում եմ ասել, եկեք ստեղ զրուցենք, ես հեռախոսով ինֆորմացիաներ չեմ տալիս»:

Զոհված զինծառայողի տան մոտ հավաքված համագյուղացիներն ասացին, որ հարազատներից մեկը պարզապես առավոտյան զանգահարել է զինկոմիսարիատ, որ ճշտի՝ արդյոք նման դեպք իրականում եղե՞լ է, թե՞ ոչ, և զինկոմը հաստատել է, որ եղել է: Ընդամենը դա է եղել գնդապետ Ազատյանի «ասելը»:

Եղբոր պատմելով՝ Հայկը հանգիստ բնավորություն ուներ և առանց պատճառի՝ որևէ մեկին չէր նեղացնի: «Օգոստոսի 14-ին եմ Հայկի մոտ եղել: Իրեն լավ էր զգում, շատ ուրախ էր: Ոչ մի անգամ չի ասել, որ զորամասում խնդիրներ ունի: Հեռախոսով էլ ենք շուտ-շուտ խոսել, ոչ մի անգամ չի դժգոհել»,- ասում էր Ռուբենը:

Հարևաններից մեկն էլ պատմեց, թե երեկ՝ ուշ ժամի, Հայկը զանգել է տուն և մոր հետ խոսել: Ասել է, թե առավոտյան դիրքեր է գնալու և ցանկանում է Ռուսաստանում գտնվող հոր հետ խոսել:

Հայկը գլխի վրա սպի է ունեցել: Բժիշկները կասկածել են, թե նա առողջական խնդիրներ ունի (հոգեկան շեղումներ), և հետաձգել են բանակ տանելը: Նրան պետք է բանակ տանեին 2010թ. նոյեմբերի 11-ին, սակայն կրկնակի բուժզննում անցնելուց հետո բանակ են տարել դեկտեմբերի 11-ին:

«Որ բանակ չտանելու մասին խոսք եղավ, Հայկն ասում էր, թե ուզում է գնա բանակ ու անձամբ է գնալու զինկոմի հետ խոսա, որ իրեն տանեն»,- պատմում էր Ռուբենը: Ըստ նրա՝ Հայկը որոշել էր բանակից հետո գնալ Ռուսաստան, մի քիչ գումար աշխատել, որ իրեն ավտոմեքենա գներ:

Մկրտչյանների ընտանիքն ապրում է միջինից վատ պայմաններում: Գյուղապետարանից ասացին, որ նրանք նույնիսկ հող մշակելու գումար չունեն, և ընտանիքի բոլոր անդամներով օրավարձով բանվորություն են անում, որ կարողանան ապրել: Հայրն էլ Ռուսաստան է գնացել, որ վարկերն ու պարտքերը մարի:

Հ.Գ. Ամբերդում արդեն խոսում են այն մասին, որ Հայկին սպանել է նրա ծառայակիցներից մեկը, ով ծնունդով Գյումրիից է, իսկ թե ինչո՞ւ, կամ իրականում այդպե՞ս է, ոչ ոք չգիտի: