Մեկը մյուսի հետևից հաղթելով հեղինակավոր միջազգային մրցույթներ, ունենալով մի շարք հաջող ձայնագրություններ և պայմանագրի առաջարկներ՝ 1957թ.-ին տասնվեցամյա արգենտինացի դաշնակահարուհի Մարթա Արգերիխը որոշում է ավարտել երաժշտական կարիերան։ Այս դրվագը լավագույնս է բնութագրում անկանխատեսելի, արտաքինից հանդարտ, էլեգանտ կեցվածք ունեցող Արգերիխի փոթորկուն հոգին։

«Ես չեմ սիրում մրցույթներ, այնտեղ միշտ մեկը պարտվում է»,- ասում է Մարթա Արգերիխը։

Դադարը տևում է երեք տարի, Արգերիխը շարունակում է երաժշտական ուղին՝ դառնալով  կատարողական արվեստի պատմության բոլոր ժամանակների լավագույն դաշնակահարներից։ 84-ամյա Արգերիխն այսօր էլ շարունակում է ելույթներ ունենալ՝ ապշեցնելով հանդիսատեսին իր ձգող էներգիայով, համարձակությամբ և վարպետությամբ։

Դաշնակահար Դանիել Բարենբոյմը նրա կատարումները համարում է ոչ թե երաժշտական մեկնաբանություն, այլ հայտնություն, իսկ ջութակահար Կրեմերը նրա հետ նվագելը համեմատում է թռիչքի հետ՝ առանց պարաշյուտի։ 

Երաժշտության մեջ նրա տարերքը բոցաշունչ Բեթհովենն է։ Պրոկոֆևի, Ռավելի, Շումանի դաշնամուրային գործերը Արգերիխի կատարմամբ համարվում են էտալոնային։

Լուսանկարը՝ Ջերեմի Ֆլետչեր/Ռեդֆերնսի

Մարթան ծնվել է Արգենտինայում։ Վաղ տարիքում արդեն կանխորոշվել էր աղջկա ապագա մասնագիտությունը։ Դայակը նկատել էր, թե ինչպես է երեքամյա Մարթան մեկ մատով կրկնում այն մեղեդին, որը քիչ առաջ երգում էին խմբով։ Ընտանիքը սկսում է ակտիվորեն զբաղվել դստեր երաժշտական ​​կրթությամբ։

Չորս տարեկանում Մարթան արդեն ելույթներ էր ունենում, իսկ ութ տարեկանում նվագախմբի հետ Մոցարտի «Ռե մինոր» կոնցերտի կատարումը նրան հայտնի դարձրեց ամբողջ Արգենտինայում։

Չնայած Արգերիխն ուսանել է իր ժամանակի ամենահայտնի վարպետների մոտ, օրինակ՝ Վլադիմիր Հորովիցը, բայց ամենից շատ նա կարևորում է Վիեննայում Ֆրիդրիխ Գուլդայի մոտ ուսանած մեկուկես տարին։ Գուլդան հայտնի է դասական երաժշտությանը, կատարողական արվեստին ոչ ստանդարտ մոտեցումներով։

«Նա ինձ ասաց, որ 16 տարեկանից հետո մարդիկ սկսում են հիմարանալ, ես փորձեցի ամեն ինչի հասնել շատ արագ»,- տարիներ անց պատմում էր Մարթա Արգերիխը։

Նրան համաշխարհային ճանաչում բերեց 24 տարեկանում Շոպենի միջազգային  մրցույթում հաղթանակը, որից հետո սկսվեց համաշխարհային երաժշտական հաղթարշավը: 

Չնայած մեծ ճանաչմանը՝ Արգերիխը  խուսափում է հարցազրույցներից, դժվարությամբ է համաձայնում պայմանագրերին, հաճախ խզում է դրանք, հանկարծակի հրաժարվում նախատեսված ելույթներից։ Արգերիխն ունի երեք դուստր՝ երեք ամուսիններից։ 2012թ.-ին միջնեկ դստեր՝ Սթեֆանի Արգերիխի նկարահանած «Bloody Daughter» վավերագրական ֆիլմը Մարթա Արգերիխին հանրությանը ներկայացրեց անհայտ տեսանկյունից. լեգենդար դաշնակահարուհին խոսեց իրեն շարունակ հետապնդող միայնության զգացողության մասին։ 

«Ես միշտ ինձ միայնակ եմ զգացել և եղել եմ ամաչկոտ։ Ինձ թվում է՝ հիմա էլ եմ այդպիսին, ուղղակի ունեմ ընկերներ ամենուր, որոնք հոգ են տանում իմ մասին»,-ասում է Արգերիխը։

Լուսանկարը՝ Ադրիանո Հեյթմանի

84-ամյա Արգերիխը շարունակում է տպավորել իր ելույթներով՝ հանճարեղ վիրտուոզությամբ,  էլեգանտ գեղեցկությամբ, մոխրագույն ալիքվող մազերի տակից ժամանակին չենթարկվող աղջկական ժպիտով։

«Ես միշտ հուզվում եմ համերգից առաջ։ Միշտ։ Բայց դա կենդանի լինելու մասին է»,- ասում է Արգերիխը

Նա հաճախ է ելույթներ ունենում իր երաժիշտ ընկերների հետ՝տարբեր կազմերով։ Աջակցում է երիտասարդ երաժիշտներին և պարբերաբար մասնակցում երաժշտական փառատոների։ Այս ամիս՝ հուլիսի 12-ին, հայ հանդիսատեսը բացառիկ հնարավորություն ունի հաղորդակից լինելու Մարթա Արգերիխ երաժշտական երևույթին։ 

Հուլիսի 4-15-ը Կապան քաղաքում տեղի կունենա «Կապան ֆեստ-2025» միջազգային երաժշտական ​​ամենամյա փառատոնը։ Արդեն երրորդ անգամ Կապանում անցկացվող երաժշտական տոնի այս տարվա կարևորագույն իրադարձությունը լեգենդար դաշնակահար Մարթա Արգերիխի մասնակցությունն է: 

Գլխավոր լուսանկարը carnegiehallplus կայքից